© WWW.CILTUZMANI.COM Copyright © 2007
[ciltuzmani.com]. All rights reserved
Uzmanından en tarafsız kaynak.
Fotodinamik
Tedavi
Kırmızı ve Mavi ışık tedavisi aslında bilinenden
çok daha eskidir. Eskiden aktinik keratoz ve cilt
kanseri tedavilerinde kullanılan bir yöntem iken
cildi gençleştirme ve akne tedavisindeki başarısı
ortaya çıkınca bu alanda da kullanılmaya
başlandı. Omnilux, Fine Lite, Acnelamp, Red and
Blue Light Therapy, Clearlight, vs isimlerle
anılmaktadır.
Fotodinamik Tedavi Nedir?
Fotodinamik tedavi (PDT) fotosensitize edici ajanlar,
ışık ve oksijenin etkileşimi ile malign veya iyi huylu
hastalıkların tedavisi için foto-kimyasal reaksiyonların
kullanılmasıdır.
Fotodinamik tedavi, 2 aşamalı bir işlemdir.
•
İlk adım olarak, fotosensitize edici bir ajan bir
veya birçok yoldan hastaya tatbik edilir( örneğin
topikal, oral, damar içine) ve bu maddenin hedef
hücreler tarafından alınması sağlanır.
•
İkinci adım, hedef dokuya doğru yönlendirilmiş
belirli bir dalga boyu ışık ile oksijen
mevcudiyetinde fotosensitizer aktivasyonunu içerir.
Fotosensitizer, hızlı üreyen kanser dokusu tarafından
absorbe edildiği için ışık kaynağı, doğrudan lezyonlu
dokuyu hedefler böylece fotodinamik tedavi ile komşu
sağlıklı yapıların zarar görmesini en aza indirerek
tedavide seçicilik sağlar.
İnsan cildine ALA (5-Aminolevulinic acid) veya MAL
(Methylaminolevulinate) gibi kimyasal maddeler
uygulandığı zaman porfin, en çok kıl yağ bezi olan
sebase bezlerde ve cildin en üst tabakası olan
epidermisde depolanır.
Kanser hücreleri normal hücrelerden daha çok
porfrin depolar. Bu nedenle Aktinik keratoz, Bowen
hastalığı ve Basosellüler karsinoma gibi durumlarda
fotodinamik tedavinin etkinliği artar.
Dokulardaki porfirini en iyi uyaran dalga
boyunda bir ışık kullanılarak en yüksek tedavi
etkisi sağlanır.
FDA ın Blu-U cihazlarının ALA ile birlikte kullanımı için
onayladığı protoporfirin IX un en yüksek uyarma
noktası olan, Soret bant (mavi ışık) (yaklaşık 405-420
nm) kullanılır. Porfirin uyarma spektrumunun bir
başka tepe noktası olan 635 nm (kırmızı ışık) farklı
cihazlarda MAL ile birlikte kullanılımı onaylanmıştır .
Mavi veya kırmızı ışık aktivasyonu takiben,
porfrin daha yüksek enerji seviyesine yükselir ,
ışık (floresan) yayarlar veya tekli oksijen veya
serbest radikaller gibi reaktif oksijen türleri
üretebilir.
Tekli oksijen türlerinin üretimi, "tip 2" fotokimyasal
reaksiyon olarak bilinir ve fotodinamik tedavide baskın
olduğuna inanılmaktadır. ALA dan üretilen Porfirin
esas olarak mitokondri civarında yerleştiği için, habis
hücre ışığa maruz kaldığında bu onların apoptoz ya da
nekrozuna yol açabilir.
Akne tedavisi için sebase bezler ve Propionibacterium
acnes bakterisi hedeflenmektedir. P. acnes porfrini
doğal olarak depolayan bir yapıdadır. Yani Mavi ya da
kırmızı ışık tek başına tedavi edici etki gösterebilir.
Hedef doku üzerinde direkt fototoksik etkisinin
ötesinde fotodinamik tedavinin farklı
Fotosensitizerlerle bağışıklık sistemi üzerinde etkileri
mevcuttur. İntelökin 1- beta, interlökin 2 tümör
nekrozis faktör-alfa ve granülosit koloni uyarıcı faktör
üretimine neden olur. Fotodinamik tedavinin genellikle
DNA hasarı, mutasyon ve karsinojenezis açısından
düşük bir potansiyeli vardır.
Omnilux Plus:
830Nm Infrared dalga boyu ile yapılan bu tedavi spor
yaralanmaları, kas ağrıları ve psoriasisde etkili
olmaktadır. Bunun dışında yara iyileşmesi ve derin
kırışıklı tedavisindede kullanılmaktadır.
Yan Etkileri
•
Fotodinamik tedavi uygulamaları sonrasında
yanma hissi, bazen kaşıntı gibi şikayetler olabilir.
•
Aktinik keratoz veya Bowen tedavisinde ödem,
eritem, kabuklanma, su toplaması veya erozyon
görülebilir.
•
Hiperpigmentasyon oluşabilir ancak tedavi sonrası
genellikle birkaç ay içinde kaybolacaktır.
•
Kontakt dermatit ve ürtiker bildirilmiştir.
•
Topikal ALA nın çok fazla kullanıldığı durumlarda,
sistemik emilime neden olabilir. Çalışmalarda
ağızdan 120mg/kg dozlara kadar verilmiştir.
30mg/kg dan daha fazla oral olarak alımında
karaciğer enzimleri yükselmektedir.
Bu tedaviler mutlaka doktor tarafından yapılmalıdır.
ALA ve MAL göze değdirilmemelidir. İşlem uygulanmış
veya güneşe maruz kalmış cilde 48 saat işlem
yapılmamalıdır.
Cilt Gençleştirilmesi için kullanımı.
ALA ve fotodinamik tedavinin cilt gençleştirici etkisinin
nasıl olduğu tam bilinmemektedir. Ancak ALA ve
fotodinamik tedavi sonrası artmış kollagen sentezi
gösterilmiştir. Kırmızı ışık terapisinin vücudun "enerji
santrali" olan mitokondriler üzerinde etkili olduğu
düşünülmektedir Daha fazla enerji ile, cildi onarmak,
yeni cilt oluşumunu hızlandırmak gibi işler daha verimli
bir şekilde yapılabilmektedir. Hücre büyümesi ve cilt
gençleşmesini arttırır. Cilde yapısını, gücünü ve
esnekliğini veren kolajen üretimini uyarır. Kolajen
üreten fibroblast üretimini arttırır. Kolajen, cildi
oluşturan bağ dokusunun bir bileşenidir. Dokuya giden
kan dolaşımını arttırır. Hücrelerdeki enflamasyonu
azaltır.
Kırmızı Işık
Kırmızı ışık 635 nm saf ve hafif kırmızı diyot ışığı ile
ciltteki kan dolaşımını hızlandıran, hücre yenilenmesini
ve güneş ışınları ve diğer nedenlerle oluşan
toksinlerin atılmasını sağlar. Yorgun ve çevre
koşullarından olumsuz etkilenmiş ciltte oldukça
başarılıdır. Zararlı ultraviyole veya infraruj (kızıl ötesi)
içermeyen bu ışınlar, son derece yumuşak ve saf
kırmızı diyot ışını olduğu için, tedavi gören kişi
uygulama sırasında sadece bir ılıklık hissediyor. Cilt
uyarılarak, kan dolaşımının düzenlenmesi ve
cildin beslenme ve oksijenlenmesinin artması ve
kollajenin yenilenmesi sağlanmaktadır. Cildiniz
incelenip, tedaviye ihtiyacı olduğu belirlendikten sonra,
temizleniyor. Ardından cihaz ile ilk seans 45 dakika
sürüyor. Sonraki seanslar için ise, 20'şer dakika yeterli.
Haftada iki kere, toplam sekiz seans sonunda
kırışıklıklarda azalma, cilt tonunda eşitlik ve gerginlik
gibi gözle görülür sonuçlar elde edilmektedir.
İngiltere'de yöntemi kullananların yüzde 60'ında gözle
görülür biçimde kırışıklıkların, çizgilerin azaldığı ortaya
çıkmış. Özellikle göz ve dudak çevresi gibi yok
edilmesi zor çizgilerde de belirli azalma saptanmış.
Piyasada
değişik isimlerle karşımıza çıkabilir.
Low-level laser light therapy.
Düşük güçlü lazer tedavisi
Non-thermal LED light.
Yumuşak (Soft) lazer tedavisi
Soğuk lazer tedavisi.
Biostimülasyon, fotonik uyarma.
Fotobiyomodülasyon ve fototerapi
Kırmızı ışık terapisi hangi cilt rahatsızlıkları için
denenmektedir?
•
Yaraları ve yara izlerini iyileştirme.
•
Çatlakları azaltma,
•
Kırışıklıkları, ince çizgileri ve yaşlılık lekelerini
azaltma.
•
Sedef hastalığı, rosacea ve egzamayı iyileştirme.
•
Güneşten zarar görmüş cildi iyileştirme.
•
Androjenik alopesi olan kişilerde saç büyümesini
iyileştirme.
•
Sivilceleri iyileştirme.
Mavi Işık
Mavi ışık tedavisi en yaygın olarak güneş hasarı ve
premalign veya malign cilt kanseri büyümelerini tedavi
etmek için kullanılır. Aslında cilt kanserini önlemek ve
hem kanser öncesi cilt lezyonlarını hem de vücudun
diğer bölgelerine yayılmamış (veya metastaz
yapmamış) kanserli cilt lezyonlarını ortadan kaldırmak
için kullanılabilir .
405-420 nm FDA tarafından da onaylanan ve son
yıllarda Avrupa'da aknelerin azaltılmasında yaygın
olarak Omnilux /Fine Lite, Blue-U gibi cihazlar
kullanılmaktadır. Yapılan çalışmalarda sekiz seanslık
tedavi uygulayanların aknelerinin yüzde 73 oranında
azaldığı görülmüş. Hasta için güvenli konforlu , acı
vermeyen ve fazla yan etkisi olmayan bir uygulamadır.
Cilde verilen mavi ışık, akne oluşumuna neden olan
hedef hücreyi imha ederek serbest radikallerin
oluşumunu engellediği düşünülüyor. Botox, dolgu
maddeleri, kimyasal peeling tedavilerle desteklendiği
taktirde bu uygulamaların etkilerinin daha uzun süreli
olmaktadır. Amino levulinic acid (ALA) ile birlikte
yapılan kombine tedavilerde. ALA ile ışığın deriyi daha
etkisi %30-40 oranında artar
Mavi ışık tedavisi, cilt hastalıklarını ve kanseri tedavi
etmenin yanı sıra depresyon tedavisi olarak da
kullanılabilir .Mavi ışık, eskiden “mevsimsel afektif
bozukluk” (SAD) olarak bilinen mevsimsel kalıplara
sahip “majör depresif bozukluğun” tedavisinde özellikle
etkilidir .
Dermatoloji &
Estetik
Dermatoloji